Tüm devletlerin bağımsız ve kendilerine ait gümrük bölgeleri bulunmaktadır. Bu gümrük bölgelerinde, ithalat ve ihracat için dolaşan malların ve eşyaların giriş-çıkış işlemlerinde kontrol sağlanmaktadır. Bu uygulama neredeyse tüm devletlerde uluslararası yasa ve kurallara uygun şekilde gerçekleştirilmektedir. Bu uygulama sayesinde devletler birbirine karşı sorumluluklarını yerine getirmektedir.

Bilindiği gibi devletlerin ortak olarak uyduğu gümrük kuralları ile bütün ürün ve mallarda değiş tokuş bulunmaktadır. Yani ithal edilen veya ihraç edilen mallar belirli kurallara uyarak kabul edilmekte ya da reddedilmektedir. İthal olan malların gümrükleme işlemlerinin tamamlanmasına ithal gümrük izni denir.

Gümrükleme işlemleri, oldukça profesyonel bir şekilde ve kontrol iznine sahip olan gözetimciler dahilinde yapılmaktadır. Gümrükleme işlemlerinin yapılabilmesi için ürünlerin üretim ve paketleme aşamalarının tamamlanması gerekir. Bu süreçte girişi ya da çıkışı yapılacak olan ürünler, prosedürlere uygun olarak gümrükleme deposu adı verilen alanda işlemden geçmektedir. Havayolu ile taşımacılığı yapılacak olan ürünlerin gümrükleme işlemleri havaalanı gibi alanlarda yapılmaktadır. Gümrükleme işlemi, ürünlerin hedeflenen pazarlarda dolaşımını yasal bir şekilde yapması için uygulanmaktadır.

Gümrükleme Aşamaları Nelerdir?

Gümrükleme aşamalarında çoğunlukla gümrük müşavirleri yardımcı olmaktadır ve size yol göstermektedir. Basit bir şekilde açıklayacak olursak gümrük aşamalarını şu şekilde sıralayabiliriz;

• Malların üretim işlemlerinin tamamlanması, paketlenmesi ve gönderime uygun hal getirilmesi,
• Nakliye organizasyonun yapılması,
• Konteynırların yüklenerek eşyaların yükleme limanlarına nakil edilmesi,
• İhracatı gerçekleştirecek olan ülkenin gümrük mevzuatı için gerekli olan belgeleri hazırlaması,
• Sevkiyat işlemleri için gümrük beyannamesinin doldurulması,
• İhracatçı olan tarafın gümrük idaresi nezdinde malların muayene yapılması,
• İhracat yapan ülkenin gümrük bölgesine gelen malların o bölgeden alarak gümrük beyannamesi ile işlemlerini sonlandırması.

Gümrükleme İçin Gerekli Olan Belgeler Nelerdir?

Gümrükleme işleminde işlemin ve taşınan malın türüne göre çok fazla belge bulunmaktadır. Bu belgelerden ilki gümrük beyannamesidir. Bu belge, ihracat sırasında Gümrük Mevzuatı’na bağlı bir şekilde doldurularak ilgili ihracatçı birliği tarafının onayı sonrasında gümrük idaresine sunulmaktadır. Bu belgenin bütün gümrük işlemlerinde bulunması zorunludur.

Bir diğer belgede ATA Karnesidir. Bu belge, malların herhangi bir gümrük vergisi uygulanmadan geçici kabulünü sağlayan ve ulusal gümrük belgesi yerine kullanılan bir belgedir. Analiz raporu da gümrük için gerekli olan belgelerden biridir. Bu belge, biyokimyasal tahliller gerektiren, özellikle gıda ya da kimyasal maddeler için gerekeli olan bir belgedir.

ATR dolaşım belgesi de oldukça önemlidir. Bu belge Avrupa Birliği ve Türkiye’de serbest dolaşımda bulunan malların Katma Protokol’de öngörülen tercihli rejimden yararlanabilmesini için ihracatı gerçekleştiren ülkelerin kuruluşları tarafından düzenlenmektedir.

Bitki sağlık sertifikası da gerekli olan belgelerden biridir. Bu belge, bitki ya da bitkisel ürünlerin zararlı maddeler, tehlikeli hastalıklar, ilaç kalıntıları ve haşere içermediğini göstermektedir. Tarımsal ihracat ve ithalatlarda bu belge zorunludur.

Çeki listesi de istenilen belgelerden biridir. Bu belge eşyaların yüklendiği taşıtlar itibari ile her birim, konteynır ve paket ağırlığının ayrıntılı olarak gösterildiği değerleri listeler. Koli listesi ise ihraç edilecek olan ürünlerin ambalajı, her bir kutu, çuval ya da balyanın detaylı içeriği ve yüklenecek olan kolilerin boyutları gibi sayısal bilgileri içermektedir.

Ticari fatura satılan malın cinsi, miktarı, adı, toplam bedeli ve birim satış fiyatı gibi eşyalara özgün olan bilgileri gösteren bir belgedir. Bu belgeye ithalat işlemine ait kesin faturada denilebilir.

Proforma fatura ise satıcı tarafından alıcıya sunulan bir fiyat ya da ön fatura niteliğine gelmektedir. Ödeme işlemi tamamlanmamış olan mallar için doğrulama niteliği taşımaktadır.

Konsolosluk faturası, ihracatı yapan firmanın malını ihraç edeceği ülkenin konsolosluğundan temin edeceği boş faturayı doldurarak konsolosluğa tasdik ettiği belgedir.

Tasdikli fatura, satıcı kişi tarafından yabancı alıcıya kesilmiş olan ticari faturanın, ithalatçı ülkenin konsolosluğu tarafından onaylanması işlemleri ardından ortaya çıkmaktadır.

Navlun faturası, satıcı tarafından ödenen taşıma ücreti faturasıdır. Bu fatura, mal bedeli içerisinde gösterilebildiği gibi ayrı bir madde olarak da gösterilebilir.

Gözetim belgesi, İslam ülkelerinin dış ülkelerden hayvan ya da et satın alma taleplerinde, yetiştirmenin ya da kesimlerin İslami kurallara uygun olarak yapıldığını gösteren bir belgedir.

Gümrük İşlemleri Ne Kadar Sürer?

Gümrükleme işlemlerinin ne kadar süreceği hakkında kesin bir bilgi verilmesi pek mümkün değildir. Bu süre, gümrükteki işlem yoğunluğuna, gönderilecek olan mal ya da ürünlerin niteliğine ve çeşitli faktörlere göre değişiklik göstermektedir. Ancak gümrükleme işlemleri ne kadar sürer dendiği zaman bu süre 10 güne kadar uzayabilir. İthalat ve ihracat için gerçekleştirilen gönderimlerde çok daha farklı bir tablo ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle gümrük müşavirliğinden bilgi alınması en doğrusudur.

Türkiye’de kanunlar gümrükteki ürünlerin hızlı bir şekilde geçişini sağlayacak şekilde düzenlense de gümrükte oluşan yoğunluk ya da evrak problemleri süreyi olumsuz anlamda etkilemektedir. Bu nedenle hiçbir dosya ve evrak eksik olmadan tamamlanmalıdır.

Gümrükleme Çeşitleri Nelerdir?

Gümrükleme işlemlerinin çeşitleri, hem ithalat hem de ihracat süreçleri ile doğrudan ilgilidir. Bir malın ya da ürünün ülkemize kabul edilmesi ya da diğer ülkelere kabul edilmesine gümrükleme denmektedir. Gümrükleme çeşitleri ile ilgili sorulara ilgili olan firmalar profesyonel bir şekilde cevap verebilecektir.